Wat is gezag?

Minderjarigen in Nederland – iedereen die nog geen 18 jaar is – staan volgens de wet onder gezag. Over het algemeen zijn de ouders de gezaghebbers. Als iemand anders het gezag uitoefent, is er sprake van voogdij. Wel met vrijwel dezelfde rechten en plichten als gezaghebbers.

Getrouwde ouders en ouders die een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan, zijn automatisch gezaghebbers over hun kinderen. Tenminste, als de mannelijke partner het kind heeft erkend. Vrouwen die met elkaar getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, krijgen ook automatisch samen het gezag over hun kinderen.

Ouderlijk gezag

De zeggenschap over kinderen brengt rechten en plichten mee. Dat geldt voor ouderlijk en/of gezamenlijk gezag (bijvoorbeeld een ouder met een niet-ouder) en gezamenlijke voogdij (als het kind geen ouders meer heeft). Je bent verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding van het kind. Je bent ook diens wettelijke vertegenwoordiger, minderjarige kinderen mogen in veel gevallen niet zelfstandig officiële handelingen verrichten. Dat doe jij dan voor of namens het kind. Bijvoorbeeld met het zetten van een handtekening. Je bent als wettelijk vertegenwoordiger in die gevallen ook wettelijk aansprakelijk voor het doen en laten van het kind. Ook beheer je het eventuele vermogen van het kind.

18 jaar

Wie 18 jaar of ouder is, niet onder curatele staat en niet aan een geestelijke stoornis lijdt, kan gezag en voogdij uitoefenen. Zodra een kind 18 wordt, eindigt dit automatisch. Dat geldt ook voor kinderen die, voordat ze 18 jaar worden, trouwen. Wel blijf je als ouders – of je nu gezag uitoefent of niet – onderhoudsplichtig totdat het kind 21 jaar wordt.